Tematy do ustnej matury z języka polskiego
w roku szkolnym 2013/2014
Tematy z zakresu literatury
-
Rola motywów mitologicznych i sposoby ich ujęcia w poezji współczesnej. Omów na wybranych przykładach.
-
Człowiek wobec natury. Omów temat, analizując wybrane utwory literackie.
-
„Inny świat" obłąkanych w literaturze. Omów motyw szaleństwa na wybranych przykładach.
-
Literackie portrety władców w literaturze. Omów na wybranych przykładach.
-
Dokonując analizy wybranych utworów, przedstaw propozycje „dekalogu", według którego człowiek powinien postępować w życiu.
-
Konwenans życia towarzyskiego w literaturze. Omów na wybranych przykładach.
-
Różne portrety kobiet wykreowane przez literaturę polską. Omów na wybranych przykładach.
-
Literacki obraz buntu młodych. Omów na wybranych przykładach.
-
Wina i kara w literaturze. Omów na wybranych przykładach
-
Topos arkadyjski w utworach literatury polskiej. Omów na wybranych przykładach.
-
I. Krasicki, W. Gombrowicz, S. Mrożek karykaturzystami swoich epok. Omów, analizując wybrane utwory literackie.
-
„A to Polska właśnie..." (S. Wyspiański). Przedstaw obrazy i wizje Polski w wybranych utworach literackich.
-
Etos rycerski w literaturze. Przedstaw jego różne realizacje na wybranych przykładach.
-
Groteska jako sposób przedstawiania świata. Omów na wybranych przykładach literackich.
-
Dziś prawdziwych Sarmatów już nie ma? Motyw sarmacki na wybranych przykładach z literatury polskiej.
-
Przedstaw różne modele rodziny, analizując wybrane utwory literackie.
-
Konwencja naturalizmu na wybranych przykładach literackich.
-
„Prawdziwa odwaga i inteligencja to umiejętność bycia innym niż wszyscy". Omów problem wielkich indywidualności na wybranych przykładach bohaterów literatury różnych epok.
-
Średniowiecze wciąż obecne w literaturze. Omów na wybranych przykładach literackich inspiracje sztuką średniowieczną.
-
Topos raju na wybranych utworach epickich różnych epok.
-
„Na dobre i na złe". Różne kreacje małżeństw w literaturze. Scharakteryzuj na wybranych przykładach.
-
Tradycje ludowe inspiracją dla poetów w różnych epokach. Omów na wybranych przykładach dzieł literackich.
-
Sposoby kreowania obrazu utraconej ojczyzny w literackich tekstach emigracyjnych różnych epok. Scharakteryzuj na wybranych przykładach.
-
Mitologiczne tradycje w twórczości Jana Kochanowskiego, Leopolda Staffa, Zbigniewa Herberta. Omów temat na wybranych przykładach literackich.
-
Kulturotwórcza rola Biblii - zanalizuj problem na wybranych przykładach dzieł literatury dawnej i współczesnej.
-
Klasycyzm i jego odmiany w twórczości artystów renesansu, oświecenia i współczesności. Rozwiń temat, analizując wybrane przykłady literackie.
-
Obraz rewolucji w literaturze. Porównaj ujęcie tematu w twórczości Z. Krasińskiego, S. Witkacego, W. Gombrowicza, G. Orwella. Analiza wybranych utworów.
-
„I śmiech niekiedy może być nauką..." (I. Krasicki). Podaj przykłady różnego rodzaju komizmu na przestrzeni epok i omów jego funkcje w wybranych dziełach literackich.
-
Różne spojrzenia na rolę artysty i zadania poezji w wybranych epokach. Omów zagadnienia na podstawie analizy wybranych przez siebie utworów.
-
Symbol, alegoria, przypowieść. Zdefiniuj i omów ich funkcje w utworach różnych okresów literackich.
-
Satyryczny obraz społeczeństwa polskiego w wybranych utworach literackich. Przeanalizuj sposoby tworzenia takiego obrazu.
-
Funkcje prozy historycznej w epoce pozytywistycznej i Młodej Polski. Rozwiń temat na wybranych dziełach literackich.
-
Różne sposoby opowiadania o doświadczeniach II wojny światowej we współczesnej prozie. Analiza wybranych utworów, np.: H. Krall, G.H. Grudzińskiego, T. Borowskiego.
-
Topos pracy w literaturze polskiej. Prześledź jego rozwój na wybranych przykładach dzieł literackich.
-
Podobieństwa i różnice w widzeniu świata szlacheckiego w „Panu Tadeuszu" A. Mickiewicza i wybranej komedii A. Fredry.
-
Portrety kochanków, różne sposoby ich prezentowania na wybranych przykładach literatury polskiej i obcej.
-
Totalitaryzm w literaturze. Różne sposoby ukazywania problemu w wybranych utworach XX wieku.
-
Człowiek i Bóg w liryce średniowiecza, renesansu i baroku. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
-
Świat przedstawiony, bohater, język w serii powieściowej o Harrym Poterze. Analiza wybranych tekstów.
-
W kręgu piosenki poetyckiej. Tematy, sposób obrazowania, uroda słowa, nastroje. Przeprowadź analizę i interpretację wybranych tekstów: A.Osieckiej, J.Kofty, W.Młynarskiego.
-
Omów portrety ojca na wybranych przykładach dzieł literackich poszczególnych epok.
-
„I nie miłować trudno i miłować nędzna pociecha". Jak literatura opowiada o miłości? Odpowiedz na podstawie analizy wybranych przykładów.
-
Omów funkcje śmierci i zła w baśniach, bajkach i mitach literatury polskiej. (analizując wybrane utwory)
-
Rola kobiety i ewolucja jej wizerunku w literaturze na przestrzeni wieków. Omów analizując wybrane utwory literatury polskiej.
-
Miejsce człowieka w świecie na podstawie twórczości Franza Kafki - analiza wybranych dzieł.
-
Omów topos wędrówki i doświadczeń z niej wynikających w wybranych dziełach literatury polskiej i powszechnej.
-
Powstanie warszawskie i powstanie w getcie warszawskim jako traumatyczne doświadczenia narodu polskiego i żydowskiego. Omów na podstawie wybranych dzieł literatury pięknej i dokumentów epoki.
-
Miłość fatalna (nieszczęśliwa). Omów funkcje motywu w wybranych dziełach literackich.
-
Kondycja człowieka współczesnego w świetle poezji Zbigniewa Herberta. Przeanalizuj i zinterpretuj wiersze.
-
Wizje końca świata w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach.
-
Polska i Polacy w utworach literackich XX wieku. Omów na wybranych przykładach, zbadaj motywy i sposób obrazowania.
-
Obraz polskiej rzeczywistości społecznej i politycznej w tekstach Kazimierza Staszewskiego i innych muzyków tego okresu. Omów wątki i poetykę tych utworów.
-
„A imię jej kobieta..." Biblijny wizerunek kobiety. Scharakteryzuj na wybranych fragmentach tekstów literackich
Związek literatury z innymi dziedzinami sztuki
-
Klasycyzm w twórczości artystów XVI-XVIII w. Omów, analizując wybrane dzieła literatury i z innych dziedzin.
-
Piękno i szpetota kobiecego ciała w sztuce. Omów na wybranych przykładach literatury i z innych dziedzin sztuki.
-
Wizje zagłady w dziełach literackich i filmowych. Omów na wybranych przykładach.
-
Fascynacja Tatrami w literaturze i sztuce Młodej Polski. Omów na przykładach dzieł literackich i z innych dziedzin sztuki.
-
Plastyka i literatura wobec okrucieństwa wojny. (na wybranych przykładach).
-
Moda jako nieodłączny motyw ludzkiego bycia w świecie. Omów różne aspekty tego zjawiska kulturowego, analizując wybrane dzieła literackie i inne.
-
H. Sienkiewicz i J. Matejko - charyzmatyczni kreatorzy narodowej wyobraźni. Zaprezentuj wybrane dzieła tych twórców i omów ich rolę w kształtowaniu narodowej tożsamości Polaków.
-
Inspirująca rola Biblii w literaturze i sztuce europejskiej. Analiza wybranych dzieł literackich i z innych dziedzin sztuki z motywami biblijnymi.
-
Warszawa w twórczości B. Prusa i A. Gierymskiego. Omów na wybranych przykładach dzieł.
-
Obrazy miasta jako przestrzeni życiowej. Analiza porównawcza wybranych dzieł literackich i innych (np. malarskich, filmowych).
-
Porównaj film z jego literackim pierwowzorem. Oceń adaptację literatury powszechnej.
-
Motyw przyjaźni w literaturze i filmie. Omów najciekawsze ujęcia, oraz kyteria dokonanego wyboru.
-
„Kto mi powiada, że moja ojczyzna: pola, zieloność i kwiaty" (C.K.Norwid). Obrazy ojczyzny w przekazie literackim i malarskim artystów wybranych epok. Analiza dzieł.
-
Etos rycerski - przedstaw jego różne realizacje, analizując wybrane przykłady z literatury i filmu.
-
Funkcje brzydoty w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach dzieł literackich i z innych dziedzin sztuki.
-
Impresjonizm w literaturze i sztuce Młodej Polski - analiza wybranych dzieł literackich i z innych dziedzin sztuki.
-
Motywy franciszkańskie w literaturze sztuce. Przedstaw na wybranych przykładach dzieł literackich i z innych dziedzin sztuki.
-
Motywy biblijne w literaturze i sztuce. Rozwiń temat na wybranych przykładach dzieł literackich i z innych dziedzin sztuki.
-
Różne ujęcia motywu apokalipsy w kulturze (literatura, film, malarstwo...).
-
Kobieta w literaturze, sztuce i filmie. Sposoby jej portretowania w wybranych dziełach.
-
Koncepcja piękna w literaturze, malarstwie, architekturze. Analiza wybranych dzieł.
-
Kult Matki Boskiej w polskiej sztuce. Omów problem na wybranych dziełach literackich i innych dziedzinach sztuki.
-
Współczesne, średniowieczne obrazy miłości. Przeprowadź analizę problemu na przykładach wybranych dzieł literackich i malarskich.
-
Śmierć? Koniec czy początek? Wizje śmierci w różnych epokach i dziełach (literatura i inne dziedziny sztuki).
Język
-
Mitologiczna i biblijna frazeologia wciąż aktualna w języku współczesnym. Omów na przykładach z prasy i w mowie potocznej.
-
Omów różne rodzaje stylizacji, posługując się przykładami z utworów literackich.
-
Zapożyczenia - sposób bogacenia słownictwa czy zachwaszczanie mowy polskiej? Omów na wybranych przykładach z literatury dawnej i współczesnej mowy potocznej.
-
„Język na sprzedaż" w sloganach reklamowych. Analizując zgromadzony materiał językowy scharakteryzuj różnorodne chwyty językowo-stylistyczne stosowane przez twórców reklam.
-
Prawda i kłamstwo w języku. Omów sposoby manipulacji językiem na wybranych przykładach z literatury, prasy i życia codziennego.
-
Bogactwo, różnorodność środków stylistycznych i ich funkcji w liryce Młodej Polski. Przedstaw na wybranych przykładach.
-
Cechy gawędy staropolskiej. Omów na wskazanych przykładach literackich.
-
Analiza wybranego pisma młodzieżowego pod kątem poprawności językowej. Typologia błędów językowych.
-
Nazwiska Twoich kolegów, rodziny. Przeprowadź analizę etymologiczną wybranych przykładów.
-
Wyrażania szacunku i grzeczności w języku minionych epok i obecnej rzeczywistości. Dokonaj analizy wybranych tekstów.