Czy to, że obecnie rynek pracy gwałtownie poszukuje pracowników będzie szansą na zatrudnienie dla osób o obniżonej zdolności do pracy?
Dane z Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności w 2015 roku pokazują, że współczynnik aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym spadł do 25,9% z 27,1% w roku 2014.
Co jest główną barierą w zatrudnianiu osób z dysfunkcjami?
Z wyników badań „Aktywizacja osób niepełnosprawnych z perspektywy przedsiębiorców”, o których pisze serwis popon.pl, wynika, że podstawowe bariery to: brak wiedzy pracodawców w obszarze procesów rekrutacji osób niepełnosprawnych, obawy przed dodatkowymi kosztami dostosowania miejsc pracy, ale też przekonanie, że osoby z niepełnosprawnością są mniej wydajnymi pracownikami. Konkluzją badań jest stwierdzenie, że konkretne rezultaty przynosi uświadamianie przedsiębiorców i przełamanie bariery niewiedzy w tym temacie. Badania te pokazują również, że najwięcej korzyści związanych z zatrudnianiem osób z niepełnosprawnością widzą przedsiębiorcy, u których takie osoby już pracują.
Jak czytać orzeczenia?
W Polsce funkcjonują dwa systemy orzecznicze: do celów rentowych oraz pozarentowych.
- Zgodnie z Ustawąń Społecznych z 17 grudnia 1998 r., lekarze orzecznicy ZUS nadająłnosprawnością jeden z 3 stopni:
- Częściowa niezdolność do pracy,
- Całkowita niezdolność do pracy,
- Całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji.
Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła – w znacznym stopniu – zdolność do pracy zgodnej z posiadanym poziomem kwalifikacji.
Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.
Niezdolność do samodzielnej egzystencji dotyczy stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.
Ważna informacja dla pracodawców – każda z tych osób, jeśli chce, może podjąć pracę.
- Orzeczenia do celów pozarentowych zawierają zapisy:
- Lekki stopień niepełnosprawności
- Umiarkowany stopień niepełnosprawności
- Znaczny stopień niepełnosprawności.
Stosowana w orzeczeniach terminologia może być myląca zarówno dla pracodawców jak i dla samych osób, które uzyskały orzeczenie. Buduje też ograniczające przekonania. Jak wspomniano wyżej, każda z osób z orzeczeniem o niepełnosprawności może pracować. Gwarantuje to Konstytucja RP.
Potwierdzają to też dane Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), zgodnie z którymi w listopadzie 2015 r. PFRON dofinansowywał wynagrodzenia ponad 18 tys. zatrudnionych osób z najwyższym stopniem niepełnosprawności.
Warto zmienić perspektywę i odejść od sformułowań z orzeczeń, na rzecz określenia „osoba o obniżonej zdolności do pracy”. W wielu krajach procesowi orzeczniczemu podlega zdolność do pracy. Tym samym terminologia nie utrwala szkodliwych stereotypów oraz nie ma potencjału stygmatyzującego. Działa motywująco na pracowników z niepełnosprawnością, jednocześnie pozbawiając obaw przed zatrudnieniem osoby „całkowicie niezdolnej do pracy”.
Gdzie pracodawcy i potencjalni pracownicy mogą szukać informacji, aby zwiększyć wiedzę na temat zatrudniania osób niepełnosprawnych?
Jest wiele serwisów poruszających tę tematykę, np. sprawniwpracy.com, niepełnosprawni.pl, niepełnosprawni.gov.pl, pfron.org.pl.
Ważne kwestie dofinansowania dostosowań stanowisk pracy przybliża Powiatowy Urząd Pracy i Dział Rehabilitacji MOPS.
Proponujemy też broszurę pt. „Praca pomimo niepełnosprawności”, prezentującą w zwarty sposób informacje nt. obowiązków pracodawcy wobec pracownika z orzeczeniem, ale również procedury pozyskiwania dofinansowań, krok po kroku.
Broszura jest dostępna w wersji elektronicznej.
Broszura została opracowana w ramach projektu „Rozwój i praca pomimo niepełnosprawności”, realizowanego przez Fundację „Aktywni XXI” z siedzibą w Jeleniej Górze, ul. Wolności 29.
Projekt jest współfinansowany przez Miasto Jelenia Góra.
